Medytacja – niegdyś niepopularna forma relaksu, która jak już wiadomo, w rzeczywistości wykazuje wpływ na funkcjonowanie ludzkiego mózgu i całego organizmu. Obecne badania w sposób jednoznaczny pokazują, że regularna praktyka medytacji może prowadzić do zaskakujących zmian w strukturze i funkcjonowaniu ludzkiego mózgu, co z kolei przekłada się na korzyści w zakresie zdrowia psychicznego, jak i fizycznego.
Medytacja a zmiany w mózgu.
Badania naukowe potwierdzają, że medytacja i praktyki mindfulness zwiększają ilośc istoty szarej w kilku obszarach mózgu:
- korze przedczołowej – odpowiadającej m.in. za kontrolę uwagi i rozsądne zachowania
- hipokampie – odpowiedzialnym za pamięć, oraz
- wyspie hipokampu – będącej źródłem naszych emocji i empatii.
Jednymi z licznych badań potwierdzających pożyteczny wpływ praktykowania medytacji wykazały badania grupy Sary Lazar, która podczas ośmiotygodniowych doświadczeń n a Uniwersytecie w Michigan wykazała, że kurs medytacji powoduje wzrost istoty szarej w tylnej korze obręczy, tj. obszarze związanym z występowaniem depresji i bólem w połączeniu skroniowo-ciemieniowym, który istotny jest dla funkcjonowania naszego umysłu1. Zmiana we wskazanej strukturze, jest ważna ze względu na jej powiązanie ze świadomym odczuwaniem oraz marzeniami, intencjami i celami.
Co ważne, zmiany w funkcjonowaniu mózgu obejmują również modyfikację aktywności w spoczynkowych sieciach mózgowych. Badania w tym zakresie wskazują, że nawet kilkunastominutowy trening uważności poprawia spójność funkcjonalną mózgu prowadząc do szybszej reakcji na bodźce z otoczenia. Ponadto, odnotowano spadek ilości błędów w zadaniach testujących kontrolę poznawczą2.
Ponadto, warto podkreślić, że wpływ medytacji na procesy poznawcze związane z selektywną uwagą i zarządzaniem zasobami. Przeprowadzone w tym zakresie badania wskazują, że osoby praktykujące medytację utrzymują wysoki poziom aktywacji kory ciemieniowej, która pozwala na utrzymanie uwagi na danym obiekcie bez rozpraszania przez dłuższy okres czasu, w porównaniu do osób, które nie miały do czynienia z medytacją3.
Praktyka medytacji na codzień.
Praktyki medytacyjne oraz mindfulness na codzień przynoszą, jak już wskazywano, wiele korzyści jednak jak można je praktykować? Oto kilka sposobów:
- medytacja – medytacja to fundament mindfulness, który pozwala na głębokie doświadczenie obecnie występujących emocji. Zaletą medytacji jest przede wszystkim brak zaangażowania dużej ilości czasu – nawet kilka minut dziennie przyniesie pozytywne skutki.
- świadome oddychanie – jest to technika polegająca na skupieniu uwagi na własnym oddechu.
- „uważne jedzenie” – jest to praktyka mniej znana lecz przynosząca równie wymierne skutki. Polega ona na skupieniu pełnej uwagi na posiłku, jego smaku i zapachu, czego efektem jest zwiększenie satysfakcji z jedzenia.
Podsumowanie
Praktykowanie medytacji oraz mindfulness jest o wiele prostsze niż mogłoby się wydawać. Wystarczy wygospodarować parę minut dziennie by zauważyć pozytywne skutki w swoim ciele. Zacznij od małych kroków, a z czasem odkryjesz, jak potężnym narzędziem w dążeniu do lepszego życia może być uważność.
- Lazar, S. W., Kerr, C. E., Wasserman, R. H., Gray, J. R., Greve, D. N., Treadway, M. T., McGarvey, M., Quinn, B. T., Dusek, J. A., Benson, H., Rauch, S. L., Moore, C. I., & Fischl, B. (2005). Meditation experience is associated with increased cortical thickness. Neuroreport, 16(17), 1893–1897. https://doi.org/10.1097/01.wnr.0000186598.66243.19 ↩︎
- Tang, YY., Hölzel, B. & Posner, M. The neuroscience of mindfulness meditation. Nat Rev Neurosci 16, 213–225 (2015). https://doi.org/10.1038/nrn3916 ↩︎
- J.A. Brefczynski-Lewis, A. Lutz, H.S. Schaefer, D.B. Levinson, & R.J. Davidson, Neural correlates of attentional expertise in long-term meditation practitioners, Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 104 (27) 11483-11488, https://doi.org/10.1073/pnas.0606552104 (2007). ↩︎
