Wraz z rozwojem mediów społecznościowych agresja w internecie zyskała na intensywności. Poczucie anonimowości w sieci sprawia , że nawet Ci którzy w realnym świecie na co dzień są empatyczni, wirtualnie potrafią wyrządzić krzywdę drugiemu człowiekowi. Przyczyn takiego zachowania może być wiele , od biologicznych mechanizmów przez deficyt empatii aż po grupowe zjawiska społeczne.
Mechanizm nagrody
Hejt w tym przypadku pełni rolę psychicznego katharsis. Osoba hejtująca odczuwa satysfakcję z ” przywracania sprawiedliwości ” nawet jeśli adresat nie wyrządził zarzucanej mu krzywdy. Badania neurologiczne wykazały , że taki akt osądzenia, ukarania aktywuje tzw układ nagrody w mózgu przynosząc hejterowi ulgę i uczucie euforii.
Impulsywność i deficyt empatii – mechanika automatów emocjonalnych
Reakcje agresji w sieci są często impulsywne, irracjonalne i pozbawione refleksji. Jeśli do tego dodamy brak umiejętności hamowania emocji i deficyt empatii poznawczej najpewniej efektem końcowym będzie natychmiastowa reakcja niszcząca , którą potrafi wywołać jakikolwiek prowokujący bodziec.
Zazdrość , frustracja i niezadowolenie z życia
Badania przeprowadzone na terenie Polski jednoznacznie stwierdzają że aż 37 % hejterów tłumaczy swoją agresję w sieci brakiem satysfakcji życiowej , 32 % frustracją a 31 % zazdrością. W takim kontekście hejt staje się narzędziem do obniżania samooceny innych – rekompensowanie sobie w taki sposób własnych deficytów.
Anonimowość, deindywidualizacja i efekt dyfuzji odpowiedzialności
W internecie , każdy może stać się anonimową osobą co prowadzi do braku ponoszenia odpowiedzialności za swoje zachowania . Przez to ludzie mogą czuć się bezkarni , co pozwala zachowywać się agresywnie w wirtualnym świecie. Co więcej presja grupy i brak bezpośredniego kontaktu wzmaga agresywne zachowania, internauta staje się częścią większego tłumu, co pogłębia deindywidualizację.
Projekcja
Bardzo powszechnym mechanizmem towarzyszącym hejtowi jest mechanizm projekcji. Jest to klasyczny mechanizm obronny – polegający na przerzucaniu własnych negatywnych intencji na innych.
Trolling
Trolling to bardziej wyrafinowana forma hejtu łącząca w sobie impuls , chęć wpływu na innych i deficyt empatii. Najczęściej najsilniejsi rozpoczynają debatę a inni podążają za nimi.
Na hejt składa się bardzo wiele czynników, mechanizmów. Wirtualna agresja ma realne konsekwencje. Zapobieganie wymaga działań wielopoziomowych od edukacji emocjonalnej, przez moderację treści, aż po wsparcie prawne i psychologiczne.
Bibliografia
- Papież M, Psychologia hejtu. Mechanizmy i przeciwdziałanie ( Warszawa Wyd. Naukowe 2022 )
- Adamska I. ( 2021 ). Siła pozytywnego nastawienia. Jak skutecznie radzić sobie z hejtem i wzmocnić poczucie własnej wartości, IK Mag, Kraków.
- Kochan M.( 2024 ) Piekło to inni ,czyli jak zmienia się hejt w internecie? Raport Uniwersytet SWPS
- Węglarz J ( 2020 ). Psychologiczne aspekty hejtu. Ikmag.pl
