Tożsamość
Każdy z nas wcześniej czy później w życiu zada sobie pytanie ” Kim ja właściwie jestem „?
Odpowiadając będziemy szukać w pamięci obrazów z przeszłości, doświadczeń z tamtego okresu ,będziemy myśleć o teraźniejszości, o miejscu w którym właśnie jesteśmy, zastanawiać się czy to jest właśnie to czego chcieliśmy. Wybiegniemy myślami w przyszłość i oczyma wyobraźni będziemy ją kreować.
Wewnętrzny krytyk
Jeśli jednak wszystkie te wspomnienia , oceny, marzenia będą surowe, nieprzyjazne czy nawet krzywdzące, do głosu dojdzie wtedy nasz wewnętrzny krytyk, który będzie podważał naszą wartość , umniejszał nasze osiągnięcia. Jest to potężna siła , która może zniekształcić obraz siebie, tłumić rozwój i sabotować poczucie własnej wartości. To głos , który podważa nasze zdolności, emocje, wygląd i najczęściej mówi : ” nie nadajesz się do tego ” , ” nie potrafisz ” , ” jesteś niewystarczająca , niewystarczający ” .
W psychologii uważa się , że wewnętrzny krytyk nie musi być niczym złym, pełni on również funkcje ochronną, chroni przed porażką , rozczarowaniem, odrzuceniem. Jest to jak najbardziej zrozumiałe ale jeśli jest zbyt dominujący może prowadzić do odczuwania ciągłego stresu, niskiej samooceny, wtedy jego funkcja ochronna zanika i przyjmuje skrajnie inną postać.
Skąd bierze sie wewnętrzny krytyk?
Źródeł jego pochodzenia każdy z nas może szukać przede wszystkim w dzieciństwie .To w jaki sposób rodzice, nauczyciele, najbliższe otoczenie mówiło do nas, wpływa na to, jak o sobie myślimy i co podpowiada nam wewnętrzny krytyk w dorosłym życiu.
Jeżeli dorastamy w środowisku , w którym jesteśmy ciągle krytykowani przy czym nasze osiągnięcia są umniejszane istnieje obawa , że możemy uwewnętrznić ten sposób komunikacji.
W psychologii nazywane jest to introjekcją czyli przyjmowaniem zewnętrznych głosów i wbudowywaniem ich do naszego wewnętrznego monologu. Z czasem te głosy tak bardzo zespalają się z naszym „ja”, że trudno nam zauważyć , że nie są obiektywną prawdą, lecz tylko echem dawnych doświadczeń.
Myśli są bardzo ważnym elementem nas samych. Jeśli codziennie będziemy powtarzać sobie , że jesteśmy do niczego , niewystarczający lub gorsi od innych, nasza psychika w końcu uzna to za pewnik, ponieważ mózg z punktu widzenia neuroplastyczności dostosowuje się do powtarzanych schematów myślowych. Im częściej myślimy w określony sposób tym silniejsze i bardziej automatyczne staja się połączenia neuronalne.
Ludzie z dominującym głosem krytycznym często unikają działań, nie wierzą w ich możliwość .W głowie najczęściej słyszą ” szkoda próbować ” , ” i tak Ci się nie uda „. Nazywamy to samoutrudnieniem , czyli stanem w którym człowiek sam sobie świadomie przeszkadza by uniknąć możliwości porażki.
Czy można oswoić wewnętrznego krytyka?
Odpowiedz brzmi tak, jest to możliwe. Trzeba tylko na nowo stworzyć relacje z tym głosem a można to zrobić na rożne sposoby.
Należy zacząć od tego by uświadomić sobie , że ten wewnętrzny głos nie jest prawdą o mnie. W terapii poznawczo – behawioralnej często praktykuje się ucieleśnienie wewnętrznego krytyka, nadanie mu imienia a nawet rozmawia się z nim jakby był kimś stojącym obok nas. Zamiast słuchać jego ulubionego ” nie nadajesz się do tego ” i tym podobnych uwag można go zapytać, „na jakiej podstawie tak myślisz? „.
Pamiętajmy o tym że każdy z nas oprócz krytyka ma też w sobie wewnętrznego opiekuna, który jest głosem troski, wsparcia i życzliwości.
Jeśli wewnętrzny krytyk ma na nas zbyt silny wpływ warto skorzystać z pomocy psychoterapeuty. Profesjonalne wsparcie pomoże odszukać źródło tego głosu i zbudować nowy obraz siebie.
Wewnętrzny krytyk próbuje nas przekonać, że jesteśmy niewystarczający by być akceptowani, kochani, spełnieni. Na szczęście mamy wybór i zamiast go słuchać możemy traktować się z większą wyrozumiałością i akceptacją ,bo nasze myśli mają moc mogą nas budować albo niszczyć.
Bibliografia
- Brown.B (2012). Dary niedoskonałosci.Odpuść sobie.Warszawa:Media Rodzina.
- LeDoux J. (2003).Mózg emocjonalny: Tajemnice życia emocjonalnego mózgu.Poznań: Media Rodzina.
- Hall, C. S & Linddzey G (2003). Teorie osobowości. Warszawa : PWN
- Young J.E Klosko J.S& Weishaar M. E. (2003)n. Terapia schematów .Przewodnik praktyka. Krakow wydawnictwo Uniwersytetu Jagielońskiego.
- Zimbardo P. G & Gerrig R. J (2012).Psychologia i życie.Warszawa PWN
