Czym jest stres?
Aby zrozumieć wpływ stresu na układ hormonalny, przybliżę pojęcie stresu w kontekście jego oddziaływania na cały organizm człowieka.
Stres jest pojęciem psychicznym powstającym w sytuacji zagrożenia, to naturalna reakcja organizmu na zagrożenie fizyczne lub psychiczne.
Jego działanie może być korzystne ponieważ mobilizuje on organizm do działania w takich właśnie sytuacjach, wspierając układ nerwowy do działania.
Gdy jednak trwa zbyt długo utrudnia on lub wręcz uniemożliwia realizację ważnych dla jednostki potrzeb, celów, zadań oraz wartości. Przedłużający się stres ma fatalne skutki dla zdrowia człowieka i funkcjonowania jego organizmu.
Kortyzol
Głównym hormonem stresu jest kortyzol, produkowany przez nadnercza.
W normalnych warunkach reguluje on metabolizm, ciśnienie krwi, poziom cukru a także pomaga organizmowi radzić sobie z trudnymi sytuacjami. Przewlekły stres powoduje natomiast ,że poziom kortyzolu utrzymuje się zbyt długo na wysokim poziomie. Może to prowadzić do wielu zaburzeń takich jak zaburzenia snu, obniżonej odporności, przyrostu masy ciała, problemów z pamięcią i koncentracją i w końcu do zaburzeń hormonalnych np. cyklu miesiączkowego czy tarczycy.
Wpływ stresu na układ hormonalny
Stres wpływa na wiele hormonów w organizmie człowieka. Przede wszystkim na hormony takie jak insulina, hormony płciowe – estrogen, progesteron, testosteron , czy hormony tarczycy.
Przewlekły stres może prowadzić do zaburzeń miesiączkowania, obniżenia libido, problemów z płodnością a także do spowolnienia metabolizmu.
Osoby cierpiące na chroniczne napięcie częściej zgłaszają objawy związane z niedoczynnością tarczycy czy zespołem metabolicznym. To wyraźny dowód na to, jak silnie stres zaburza równowagę hormonalną.
Biorąc pod uwagę, że hormony odgrywają kluczową rolę w regulacji nastroju i zachowań , oczywistym się staje , że przewlekły stres może prowadzić również do stanów lękowych czy depresyjnych.
Redukcja stresu
Współczesny świat dostarcza nam wielu bodźców stresowych od problemów osobistych po presje zawodową.
Dlatego tak ważne jest podejmowanie działań mających na celu redukcję stresu.
Pomocne w takiej sytuacją stają się :
- Aktywność fizyczna – podczas ćwiczeń , korzystania z ruchu wydzielają się endorfiny – hormony szczęścia, które poprawiają nastrój i pomagają się odprężyć.
- Techniki oddechowe i relaksacyjne – ćwiczenia oddechowe, medytacje czy joga wyciszają, uspokajają umysł. Skupiając się na oddechu przerywamy napływające negatywne myśli.
- Sen – warto zadbać o wysypianie się i stworzyenie sobie komfortowych warunków do odpoczynku.
- Rozmowa i wsparcie społeczne– rozmowa o swoich problemach z bliskimi, przyjaciółmi czy psychologiem może przynieść ulgę i pozwolić nam spojrzeć na sytuację z innej perspektywy.
- Hobby – czas spędzony na ulubionych zajęciach może sprawić , że oderwiemy się od codziennych problemów.
- Dieta – odpowiednie odżywianie wspiera pracę mózgu i całego organizmu.
- Pozytywne myślenie – praktykowanie wdzięczności, pozytywnego nastawienia do otaczającego nas świata pomaga radzić sobie z trudnymi sytuacjami.
Każdy z nas inaczej reaguje na stres, dlatego warto korzystać z wielu dostępnych technik pomocnych w redukcji stresu i znaleźć wśród nich te, które będą najlepsze dla nas .
Bibliografia
- ” Kortyzol. Jak oswoić hormon, który rządzi twoim życiem” – dr n.med.Katarzyna Skórzewska
- „Psychologia”- OpenStax Polska
- „jak obniżyć poziom kortyzolu i zarządzać stresem”- Mito-Med.pl
- „Kortyzol – hormon stresu.Jaką pełni rolę w organiżmie?” Allecco.pl
