Anoreksja, Anorexia (anorexia nervosa) to inaczej jadłowstręt psychiczny, złożony zespół chorobowy, uwarunkowany czynnikami psychologicznymi oraz biologicznymi. Choroba, ta prowadzi do drastycznego spadku masy ciała, wycieńczenia organizmu a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci. Każdy może zachorować narażone są osoby w każdym wieku, choć najczęściej rozwija się u nastolatków i młodych dorosłych. To nie tylko choroba ciała, ale przede wszystkim psychiki
Osoba chora postrzega swoje ciało w sposób zniekształcony ma zaburzony obraz siebie nawet przy bardzo niskiej masie ciała może uważać, że wygląda „za grubo”. Towarzyszy temu rygorystyczna kontrola jedzenia, ograniczanie kalorii, nadmierna aktywność fizyczna, a niekiedy też stosowanie środków przeczyszczających czy prowokowanie wymiotów.
Można Wyróżnić dwa rodzaje (typy) anoreksji:
typ restrykcyjny – wyróżnia się ciągłym głodzeniem przez chorego.
typ bulimiczny – objawia się niekontrolowanym objadaniem, indukowaniem wymiotów oraz stosowaniem środków przeczyszczających.
Jak zaczyna się choroba?
Na początku anoreksja może wyglądać jak „zwykłe odchudzanie”. Osoba chora zaczyna stopniowo wykluczać kolejne produkty z diety, unikać słodyczy, ogranicza porcje, rezygnuje z kolacji. Często zachowanie to jest chwalone przez otoczenie to z kolei paradoksalnie zaczyna jeszcze bardziej pogłębiać problem. Z czasem pojawia się potrzeba pełnej kontroli nad jedzeniem, liczba kalorii staje się ważniejsza niż zdrowie, a jedzenie zaczyna budzić lęk.
Anoreksje diagnozuje lekarz, gdy u chorego występują co najmniej cztery spośród poniższych objawów:
- wskaźnik BMI (współczynnik masy ciała) na poziomie niższym niż 17,5, co oznacza spadek masy ciała o co najmniej 15% poniżej wagi prawidłowej w stosunku do wieku oraz wzrostu;
- zachowania, destrukcyjne lek przed przybieraniem na wadze
- zaburzony obraz własnej sylwetki przez pacjenta
- zaburzenia równowagi hormonalnej –brak lub utrata miesiączki, mężczyźni tracą potencję;
- natrętne myśli w obawie przed przytyciem;
- obniżenie ciśnienia krwi poniżej 120/70 mm Hg;
- wypadanie włosów, odwodnienie zażółcenie skóry, zmęczenie i bezsenność
Czynniki psychiczne i społeczne
Rozwój anoreksji najczęściej wynika z kombinacji wielu czynników:
- Presja społeczna i kulturowa
Kult szczupłej sylwetki pogoń za ideałem chudość staje się synonimem sukcesu piękna i szczęścia
- Problemy emocjonalne i niska samoocena
Choroba ta dotyka osób bardzo wrażliwych, perfekcyjnych, krytycznych wobec siebie. Jedzenie wiąże się ze, stresem, brakiem poczucia kontroli w innych obszarach życia.
3. Rodzina i relacje Anoreksja często rozwija się w rodzinach, gdzie występują napięcia, brak komunikacji, nadmierna kontrola lub przeciwnie – emocjonalne zaniedbanie
4. Traumy i trudne doświadczenia Anoreksja może być reakcją na trudne lub traumatyczne wydarzenia: przemoc, rozwód rodziców, wykluczenie rówieśnicze, doświadczenia związane z hejtem lub body shamingiem.
5.genetyczne, ponieważ zaburzenia odżywiania często występują rodzinnie;
Objawy, które powinny niepokoić
Rozpoznanie anoreksji nie zawsze jest łatwe – osoby chore ukrywają problem, są mistrzami w racjonalizowaniu i maskowaniu objawów:
- nagłą utratę wagi,
- unikanie posiłków w towarzystwie,
- obsesyjne liczenie kalorii, ważenie się,
- zmiany nastroju, wycofanie społeczne,
- wyczerpanie, problemy z koncentracją,
- zaburzenia miesiączkowania (u dziewcząt),
- zimne dłonie, sine paznokcie, osłabienie.
Skutki anoreksji – nie tylko fizyczne
Długotrwała choroba prowadzi do poważnych konsekwencji zdrowotnych: niedożywienia, osłabienia serca, uszkodzenia organów, osteoporozy, a nawet śmierci skutki psychiczne: depresja, lęki, izolacja, niska jakość życia. W skrajnych przypadkach anoreksja może prowadzić do prób samobójczych.
Artykuły – badania naukowe
Anoreksja – jadłowstręt psychiczny Anorexia (anorexia nervosa) Agata Bąba-Kubiś*, Justyna Pełka-Wysiecka, Paweł Liśkiewicz, Michał Wroński, Anna Konopka, Jerzy Samochowiec Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie, Katedra i Klinika Psychiatrii, ul. Broniewskiego 26, 71-460 Szczecin Pomeranian Medical University in Szczecin, Department of Psychiatry
Na podstawie przytoczonych badan przeprowadzonych w grupie chorujących na zaburzenia odżywiania stwierdzono, iż osoby takie mają duże trudności ze zrozumieniem emocji oraz ich odczytywaniem. Nie potrafią także ich okazywać
U zdiagnozowanych osób z cechami osobowości obsesyjno-kompulsywnej, trudniej było uzyskać remisję anoreksji jak w przypadku stwierdzenia u pacjentów napadów objadania się czy też prowokowania wymiotów.
Do zachorowania na zaburzenia odżywiania predysponowane są osoby inteligentne, będące lub starające się być perfekcjonistami w życiu codziennym. Osoby te wychodzą zazwyczaj z założenia, iż albo będą najlepsze w wykonywanych przez siebie zadaniach, albo „może ich po prostu nie być”. Kiedy więc w ich życiu pojawiają się sytuacje stresogenne czy też kryzysowe, bardzo źle je znoszą. przez większość życia chorującym towarzyszy lęk przed porażką, brakiem uznania i sprawieniem zawodu bliskim. Złośliwe uwagi, żarty wypowiadane przez rodzinę czy znajomych, mogą być jednym z czynników aktywujących chorobę u osób predysponowanych.
Bibliografia
https://zdrowie.pap.pl/psyche/anoreksja-od-czego-sie-zaczyna-i-komu-najbardziej-zagraza
https://diag.pl/pacjent/artykuly/anoreksja-co-to-jest-przyczyny-objawy-i-pomoc
file:///C:/Users/admin/Downloads/497-988-1-PB.pdf
Dlaczego tak ważna jest wczesna pomoc?
Im wcześniej choroba zostanie zdiagnozowana, tym większe szanse na powrót do zdrowia. Leczenie anoreksji wymaga wsparcia wielu specjalistów – psychiatry, psychoterapeuty, dietetyka, czasem też lekarzy różnych specjalizacji. Ale kluczową rolę odgrywa otoczenie chorej osoby – rodzina, przyjaciele, nauczyciele.
Podsumowanie – co możemy zrobić jako społeczeństwo?
Anoreksja to nie „fanaberia”, tylko ciężka, złożona choroba psychiczna. Edukacja, empatia i szybka reakcja mogą uratować życie. Dlatego tak ważne jest, byśmy mówili o niej otwarcie, Każdy z nas może być tym, kto zauważy niepokojące sygnały i poda pomocną dłoń.
