Odrzucanie pozytywów to zniekształcenie poznawcze, czyli uproszczony sposób myślenia o rzeczywistości. Zniekształcenia poznawcze dają proste odpowiedzi, jednak zazwyczaj zwodzą nas na manowce, utrudniają dostrzeżenie niuansów i osiągnięcia porozumienia z drugim człowiekiem.
Jest ich bardzo wiele, warto jednak mieć świadomość, że istnieją. Wszyscy ulegamy im w mniejszym lub większym stopniu. W łagodnej formie mogą nam utrudniać realistyczną samoocenę i powodować konflikty z partnerem. Regularne odrzucanie pozytywów może prowadzić lub wzmacniać nerwice lękowe i depresję.
Ten artykuł jest częścią cyklu wpisów o zniekształceniach poznawczych:
Zniekształcenia poznawcze. Myślenie dychotomiczne „wszystko albo nic”
Zniekształcenia poznawcze: Filtr mentalny
Zniekształcenia poznawcze: Nadmierne uogólnianie
Zniekształcenia poznawcze: Czytanie w myślach
Zniekształcenie poznawcze: Nadużywanie imperatywów
Zniekształcenie poznawcze: Uzasadnienie emocjonalne
Zniekształcenie poznawcze: Przepowiadanie przyszłości
Odrzucanie pozytywów
Ignorowanie i negowanie wartości pozytywnych doświadczeń. W tym zniekształceniu poznawczym gdy doświadczamy coś pozytywnego ignorujemy lub negujemy to doświadczenie. Możemy mówić, że to przypadek (np. jakiś nasz sukces, osiągnięcie lub otrzymanie pozytywnego feedbacku), natomiast gdy przydarza nam się coś negatywnego, przypisujemy winę sobie, stosujemy zniekształcenie poznawcze Filtr mentalny, czyli skupiamy się na negatywnych aspektach i ich aktywnie poszukujemy.
Odrzucanie pozytywów to też nieumiejętność cieszenia się przyjemną chwilą obecną, umniejszanie jej znaczenia, spodziewanie się, że zaraz się skończy i przebywanie uwagą już w spodziewanej negatywnej przyszłości lub minionej negatywnej przeszłości.
Zniekształcenie poznawcze Odrzucanie pozytywów może wspierać schemat Izolacja Społeczna, gdy odrzucamy wszelkie pozytywne reakcje, feedbacki i opinie na nasz temat („na pewno tak nie myśli”, „pewnie mówi tak, by było mi miło”, „wcale nie jestem taka dobra”), a dopuszczamy do siebie za pomocą Filtra mentalnego tylko te negatywne.
Przykłady:
| Zniekształcenie poznawcze: Odrzucanie pozytywów | Rzeczywistość | Alternatywne myśli |
| Mąż mnie nie szanuje i wykorzystuje | Czuję się niesprawiedliwie potraktowana i zawiedziona | To, że czuję się w ten sposób potraktowana, nie oznacza jeszcze, że mąż miał takie intencje. Jeśli czuję się źle potraktowana i chcę coś zmienić muszę powiedzieć o tym mężowi nie zakładając jeszcze jego złej woli. |
Dziękuję za Twoją uwagę. Jeśli chcesz być ze mną w bliższym kontakcie, zapraszam Cię na mój Instagram @higienamyslenia, na Facebook @higienamyslenia, na YouTube @higienamyslenia i podcast higiena myślenia, który znajdziesz na Spotify i Google Podcasts.
Zdjęcie autorstwa Eliot J., Unsplash
Inne artykuły, które mogą Ci się spodobać:
Pętla dopaminowa, czyli jak uzależniają treści cyfrowe
Cyfrowy detoks, jak odpocząć od social media?
„Co ludzie pomyślą?” Jak pokonać lęk przed opinią innych
Pułapka „Mam nadzieję, że nie wyszło na to, że jestem…”
Pułapka: Szukanie aprobaty u innych
Dlaczego sięgamy po alkohol pomimo przykrych konsekwencji?
