Każdy z nas doświadcza emocji, które nie zawsze potrafimy nazwać czy zrozumieć. Czasami trudno jest wyrazić je w rozmowie. Pisanie daje przestrzeń do przelania tych uczuć na papier, pomagając uporządkować myśli i zrozumieć własne przeżycia. Dlatego też pisanie od lat jest stosowane jako metoda terapeutyczna w psychologii i arteterapii.

Nie trzeba być pisarzem, aby czerpać korzyści z terapeutycznego pisania. Nie chodzi tu o perfekcyjną formę czy literacką jakość, lecz o proces – o pozwolenie sobie na szczerość i swobodę w wyrażaniu siebie. Jak więc pisanie może pomóc w radzeniu sobie z emocjami? Jak je wykorzystać na co dzień?

Czym jest arteterapia i jaką rolę pełni w niej pisanie?

Arteterapia to dziedzina psychoterapii, która wykorzystuje sztukę jako narzędzie do wyrażania i przetwarzania emocji. Obejmuje różne formy ekspresji artystycznej, takie jak malowanie, rzeźbienie, muzykę, taniec, a także pisanie. W kontekście terapeutycznym pisanie staje się sposobem komunikacji z samym sobą, umożliwiając zrozumienie własnych przeżyć i lepsze radzenie sobie z trudnymi doświadczeniami.

Formy terapeutycznego pisania:

• Dziennik emocji – codzienne zapisywanie uczuć i myśli, bez oceniania i analizowania.
• Listy (do siebie, do innych, do osób, które już odeszły) – pomagają uwolnić niewypowiedziane słowa i zamknąć pewne rozdziały życia.
• Pamiętnik wdzięczności – zapisanie rzeczy, za które jesteśmy wdzięczni, co pomaga budować pozytywne nastawienie.
• Pisanie ekspresyjne – swobodne zapisywanie myśli przez kilka minut, pozwalające na wyrzucenie z siebie nagromadzonych emocji.

Każda z tych form ma na celu pomóc w lepszym zrozumieniu siebie i swoich emocji.

Jak pisanie pomaga radzić sobie z emocjami?

1. Nazwanie i zrozumienie emocji

Często nie jesteśmy świadomi, co dokładnie czujemy i dlaczego. Pisanie pozwala nam dokładniej zrozumieć nasze emocje – nazwać je, przeanalizować ich źródło i lepiej zrozumieć, co się z nami dzieje.

Ćwiczenie: Poświęć 5 minut na zapisanie tego, co aktualnie czujesz. Nie martw się o styl – pisz tak, jak myślisz. Następnie spróbuj odpowiedzieć na pytania: Dlaczego tak się czuję? Co mogło to wywołać?

2. Uwolnienie nagromadzonego napięcia

Tłumienie emocji może prowadzić do napięcia, stresu, a nawet objawów somatycznych, takich jak bóle głowy czy bezsenność. Pisanie działa jak „wentyl bezpieczeństwa” – pomaga wyrzucić z siebie trudne uczucia, zamiast je tłumić.

Ćwiczenie: Gdy czujesz się zdenerwowany lub przytłoczony, napisz list do osoby, która wywołała w Tobie te emocje – nie musisz go nikomu pokazywać, chodzi tylko o wyrzucenie z siebie myśli.

3. Spojrzenie na sytuację z dystansu

Emocje często przysłaniają nam realny obraz sytuacji. Pisanie pomaga spojrzeć na problem z innej perspektywy, co może prowadzić do lepszego zrozumienia sytuacji i znalezienia rozwiązania.

Ćwiczenie: Opisz trudną sytuację z trzech perspektyw:

Kogoś z przyszłości – jak będziesz ją widzieć za rok?

Twojej – jak ją przeżywasz.

Obserwatora – jak wyglądałaby dla osoby postronnej.

4. Wzmocnienie poczucia kontroli nad własnym życiem

Zapisując swoje emocje, cele, marzenia czy plany, zyskujemy większą świadomość własnej drogi. Pisanie ułatwia refleksję nad życiem, podejmowanymi decyzjami i daje poczucie sprawczości.

Ćwiczenie: Napisz list do siebie sprzed 5 lat – co byś sobie wtedy powiedział? Jakie rady byś dał?

Czy pisanie wystarcza?

Chociaż pisanie może być skuteczną formą samopomocy, nie zawsze zastąpi profesjonalne wsparcie psychologa czy terapeuty. Jeśli czujesz, że:

• trudne emocje stają się przytłaczające i nie pozwalają normalnie funkcjonować,
• pisanie nie przynosi ulgi, a wręcz potęguje negatywne myśli,
• pojawiają się objawy depresji, silnego lęku czy PTSD,

to wtedy warto skonsultować się ze specjalistą. Pisanie może być cennym narzędziem w terapii, ale w niektórych przypadkach samo w sobie nie wystarczy. Psychoterapeuci często zalecają pisanie jako formę wsparcia procesu terapeutycznego, pomagając pacjentowi lepiej rozumieć siebie i wyrażać trudne uczucia.

Bibliografia

Bartel, R. (2017). Sztuka w terapii, terapia w sztuce: Teoretyczne i praktyczne aspekty autoterapii przez sztukę. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Artystycznego.

Bartel, R. (2018). Arteterapia i rozwój osobisty: Teoretyczne i praktyczne aspekty terapii przez sztukę. Tom III. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Artystycznego.

Heszen, I., & Sęk, H. (2012). Psychologia zdrowia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.