Wprowadzenie
Konflikty są naturalną częścią relacji – pojawiają się w rodzinie, związku, pracy czy w gronie przyjaciół. Choć często kojarzą się z napięciem, krzykiem i nieporozumieniami, same w sobie nie muszą być destrukcyjne. To, co sprawia, że konflikt staje się bolesny lub raniący, to nie sam fakt, że do niego dochodzi – lecz sposób, w jaki na niego reagujemy. Gdy dajemy się ponieść emocjom, mówimy rzeczy, których żałujemy, zamykamy się albo ranimy drugą osobę. Dlatego tak ważne jest, aby uczyć się zarządzać sobą w trudnych momentach. Ten tekst jest właśnie o tym – jak zachować wewnętrzny spokój i nie dać się wciągnąć w emocjonalną burzę.
Skąd biorą się impulsywne reakcje?
Gdy czujemy się atakowani, niezrozumiani lub ignorowani – nasz mózg odczytuje to jako zagrożenie. Uruchamia się tzw. „tryb przetrwania”, w którym działają emocje, a nie rozsądek. Mówimy lub robimy coś „automatycznie”, zanim zdążymy się zastanowić. Ciało napina się, serce bije szybciej, głos rośnie. To nie świadczy o słabości – to naturalny mechanizm. Ale jeśli nie nauczymy się z nim pracować, może on zniszczyć relacje, które są dla nas ważne.
Sygnały, że tracimy kontrolę
Każdy z nas może zauważyć u siebie pewne oznaki, że napięcie rośnie. To mogą być:
- przyspieszony oddech,
- zaciskanie szczęki lub pięści,
- myśli typu „zaraz wybuchnę” albo „on/ona zawsze musi mnie prowokować”,
- chęć wyjścia, trzaśnięcia drzwiami lub rzucenia jakiejś kąśliwej uwagi.
Umiejętność zauważenia tych sygnałów jest pierwszym krokiem do zmiany. Nie da się zmienić tego, czego się nie dostrzega.
Co pomaga nie dać się ponieść impulsom?
1. Świadomy oddech
Choć brzmi prosto – zatrzymanie się i wykonanie kilku głębokich oddechów naprawdę działa. To sposób na uspokojenie układu nerwowego i powrót do kontaktu z „racjonalną częścią siebie”. Wystarczy kilka powolnych wdechów i wydechów, by napięcie nieco opadło.
2. Nazwij to, co czujesz
Zamiast reagować impulsem, warto wewnętrznie (lub na głos) nazwać, co się z nami dzieje: „Czuję się zlekceważona”, „Zaczynam się złościć”. To pozwala oddzielić emocję od działania – daje nam moment refleksji.
3. Daj sobie chwilę
Jeśli czujesz, że napięcie sięga zenitu – powiedz: „Potrzebuję chwili, żeby ochłonąć. Wrócimy do tej rozmowy za moment”. Taka pauza nie oznacza ucieczki, ale szacunek do siebie i drugiej osoby.
4. Skieruj uwagę na ciało
Czasem warto wyjść na spacer, potrząsnąć dłońmi, napiąć i rozluźnić mięśnie. To pomaga rozładować napięcie i uniknąć wybuchu, który miałby tylko eskalować konflikt.
5. Zastanów się, o co Ci naprawdę chodzi
Zadaj sobie pytanie: „Co jest dla mnie najważniejsze w tej sytuacji?”. Czy chodzi o to, żeby „mieć rację”? Czy o to, żeby być usłyszaną, potraktowaną z szacunkiem? Gdy mamy jasność, łatwiej mówić spokojnie o potrzebach zamiast walczyć.
Co, jeśli druga osoba nie reaguje spokojnie?
Zdarza się, że my próbujemy rozmawiać spokojnie, a druga strona reaguje agresją, manipulacją lub krzykiem. Wtedy szczególnie ważne jest, by nie przejmować tej energii. Można powiedzieć: „Zależy mi na tej rozmowie, ale nie w takim tonie. Porozmawiajmy, gdy oboje będziemy spokojniejsi.”
Nie chodzi o to, by tłumić emocje – ale by je świadomie wyrażać. Gdy pokazujemy, że potrafimy panować nad sobą, często druga strona również zaczyna się dostrajać.
Konflikt to szansa
Choć brzmi to może dziwnie – każdy konflikt to szansa. Szansa na poznanie siebie, na zrozumienie drugiej osoby, na wzmocnienie relacji. Nie musimy reagować automatycznie. Możemy wybrać: pauzę, oddech, spokojną odpowiedź. To jest prawdziwa siła – nie krzyk, nie przewaga, lecz umiejętność zachowania kontaktu ze sobą, nawet w napięciu.
Bibliografia
- Dąbrowska, M. (2024). Jak panować nad impulsywnością podczas kłótni? TwójPsycholog.pl. Dostępne online: https://twojpsycholog.pl/blog/jak-panowac-nad-impulsywnoscia-podczas-klotni
- Borecka-Biernat, D. (n.d.). Psychospołeczne korelaty agresywnej strategii radzenia sobie dorastających w sytuacji konfliktu społecznego. Polskie Forum Psychologiczne.
- Sensivia, Instytut Rozwoju. (n.d.). Zarządzanie emocjami w sytuacjach konfliktowych. Dostępne online: https://instytut-rozwoju-sensivia.eu/zarzadzanie-emocjami-w-konfliktach-biznesowych/
- Grupa TROP. (n.d.). Równowaga emocjonalna w konflikcie. Dostępne online: https://grupatrop.pl/rownowaga-emocjonalna-w-konflikcie/
- Olszewski, J. (n.d.). Asertywność w konflikcie. Akademia Dobrego Rozstania.
